24 Ocak 1924
REİS — Heyeti Muhteremenize arz ediyorum:
Riyaseti Celileye
Rusya Şûralar Hükümeti Başkomiseri (Lenin) in vefatı cümlemizi müteessir etmiştir. Türk Hükümeti Milliyesindn teşekkülünde ve ilk mücahedatta, en kara günlerimizde olduğu gibi, muzafferiyatımıza daima müzahirimiz olan ve Meclisimizi her fırsattan bilistifade alkışlıyan bu zatı Muhteremenin üfulü ebedîsinden dolayı komşumuz Rusya Şûralar Federatif Cumhuriyetinin Heyeti Celile namına taziyetini teklif ederiz.
24 Kânunusani 1340
Gelibolu Van
Celâl Nuri Hakkı
CELÂL NURİ B. (Gelibolu) — Efendiler, bundan dört sene evvel bütün bir cihanı husumet aleyhimize kıyam ve isyan etmişti. Devletimiz ve milletimiz en hatarnâk dakikalarını yaşıyordu. Dünyada hiçbir devlet müzahirimiz, muavinimiz değildi. Her taraftan ebvabı istimdat kapanmıştı. O zamanlar Rusya Federatif Şûralar Hükümeti Komiserler Reisi Mösyö Lenin bize her suretle, maddeten ve manen her türlü müzaheratta bulundu. Selefi âliniz olan geçen Meclise birçok vesilelerle gönderdiği tebriknameler hepimizin hatırımızdadır. En meyus dakikalarımızda bizi teşvik ve tergibetti. Kezalik muzafferiyetlerimize de herkesten ziyade iştirak etmiştir. Vefat eden Mösyö Lenin, Rusya’ya yeni bir istikamet açmış ve Rusya’da büyük bir inkılâbın bânisi bulunmuştur. (Dünyada sesleri) Bütün dünyada tesiri görülmüş olan bir inkılâba başlamış ve Rusya Çarlığının istibdadına hatime çekmiştir. Memlekette büyük bir tesiri mucibolan bu inkılâp yalnız Rusya’nın harekât ve sekanatiyle kalmamış, Emperyalizmden cihanı kurtarmak için lâzımgelen teşebbüsatta bulunmuştur. O zamanlar, Emperyalizm, Âli Türkiye’yi ezmeye karar vermişti, işte o zamanların hâtırasını Türk Milleti hiçbir zaman unutamaz ve bugün Rusya’nın teessür atma iştirak eder. Heyeti Celilenin de, Mösyö Lenin’in vefatından dolayı Rusya Federatif Şûralar Hükümetine beyanı tâziyet etmesini halisane arz ediyorum.
REİS — Efendim, Celâl Nuri Beyin teklifini reyi âlinize vaz’edeceğim. Kabul edenler lütfen ellerini kaldırsın. (Müttefikan sesleri) Müttefikan kabul olunmuştur. (…)
http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d02/c005/tbmm02005089.pdf
(Sayfa 328 – 329)
TBMM Arşivinden 